PUB

Colunistas

Nu ben konta partis: Manba mos e dodu me?!

Por: Marciano Ramos Moreira*

Na tenpu kolonial txeu algen ta djobeba manera di se fidju matxu ka ba Tropa. Kada un ta uzaba se stratejia pa es fin li: era ma kel konvokadu e uniku fidju matxu na familia; era ma otu o otus fidju matxu dja sirbiba rei dja, pa popa-l ku kel ki inda ka bai; era di pruvidensia pa rinkadu folha di rijistu di nasimentu; era stratejia di ka rijista fidju matxu. Enfin, kada un ta tentaba safa se fidju matxu di se manera.

Txiga tenpu di Txutxi di nha Pala ba inspeson militar. Es sa ta djantaba kantu Kabu di Pulisia Txiku Txunbin txiga la ku notisia:

– Kabu Xefi fla-m pa N ben fla-nhos ma Txutxi debe bai, kinta-fera ki ta ben li palmanhan sedu, inspeson di Tropa la Kuartel di Praia Santa Maria. Ma si el ka bai, tropas ta ben prende-l, baxu soti!

Txiku Kabu di Pulisia staba ku presa. El tenba ki pasa inda na txeu otu kaza di mansebus. El da notisia la di porta, nen el ka entra, el po pe na kaminhu, tudu ku se spada na bainha.

– Nha fidju go, es ka ta ba po na gera! Uapu! Ntoni, sabe kuze ki bu ta fase pabia Txutxi ka ta ba Tropa! – riaji nha Pala, ta papia ku se maridu, dja xeiu di raiba.

– Mudjer, si e se distinu, go? – riaji Ntoni, ta tenta kalma nha Pala.

– Es fla-m ma ten un advogadu bidjaku, ki ta kustuma konsigi libra algen di Tropa. – Txutxi disidi mete na konbersu.

– Nton, manhan sedu, bo ku Ntoni, nhos ta ba papia ku es advogadu. Sedu, sen falta! – ordena nha Pala.

Ntoni ku se fidju Txutxi labanta antis di manxe, sota pe na txon, rostu pa Praia Santa Maria. Kantu es txiga, inda advogadu ka txigaba skritoriu. Es konxe spera, ti ki omi txiga. Kantu es kaba splika advogadu kuze ki leba-s la, advogadu riaji:

– Rapazoti, bu situason e difisil. Bo e primeru di 3 fidju matxu, di manera ki N ka sabe modi N ta djuda-bu skapa di Tropa. So si nu tenta artimanha di tolobasku.

– Nos, nu sta li pa Sinhor Dotor orienta-nu. Nu ta faze kel ki nhu fla. – riaji Ntoni.

– Es spiki di tolobasku so ta da rezultadu si fidju nho sabe finji dretu.

– Ah! Nton ka ten prublema! Txutxi nha fidju, dja el nase tolobasku! El ten kara di tolobasku. Nhu ka sa ta odja li? – Ntoni pega mos rostu ku tudu 2 mon pa advogadu djobe midjor.

– Kel li ki e prublema! So spertu ki pode da pa tolobasku pa skapa di Tropa. Un tolobasku di me di sisu, el ta txiga na inspeson, el ta da pa prontu i, zas, dja el sta dentu Tropa. Pa izenplu, anu pasadu, N orienta un mansebu pa ba fla ma el ten dedu di pega gatilhu nkrokadu. El bai, el faze tudu dretu! Mas, na fin, kantu dja el dada ka inkapas, kantu dja el staba na porta ta sai, gentis sai ku manha di purgunta-l modi ki dedu era kantu el nase. Nhu ka ta akredita ma kel tolobasku ba sai ku stika dedu pa mostra modi ki se dedu era kantu el nase?!

– Ka nhu fadiga! Nhu splika-m dretu modi ki nha fidju matxu debe faze. N ta ba treina-l ti ki el ba kaminhu! – purfia nhu Ntoni.

Advogadu xinta, ku tudu paxenxa, splika stratejia tintin pa tintin. Na fin, Ntoni torna garanti advogadu ma ka ta ten falha. Es da rinkada pa kaza, dipos di konbina onorariu ki Txutxi fika di leba na dia di inspeson. Advogadu ta staba na bera di Kuartel pa resebe se txotxoka ora ki mos sai di inspeson.

Na dia di inspeson, Txutxi nha Pala ba Kuartel i fika na bixa. Kantu txiga se bes, el entra na sala ku ropa linpu, mas kel ropa era tamanhu di mas pa se korpu. Sa ta fazeba kalor, mas Txutxi staba ku se uma kapoti bistidu. El entra kongosadu, bu ta fla un korkunda desdi di nasensa. El teneba na mon un bolsa xeiu di kes pon tamanhu. El teneba un di kes ponzon stufadu tudu interu na boka. Ta da pasu sima si el sa ta masa ovu. Ta da 2, 3 pasu, ta para, ta finji ma el sa ta striba ku stika korpu, odju ragaladu, kara di parvu, ta djobe pa un ladu, djobe pa otu, pa riba, pa baxu, pa tras. Un soldadu, xintadu na sekretaria, purgunta-l modi el txoma. Txutxi, sima ki el spanta, risponde, na lingua kabuverdianu:

– Mamai fla ma el ka manda-nho kuskus pabia bindi ka subi. Mamai fla ma el ka manda-nho leti pabia leti ka durmi.

– N purgunta-bu modi bu txoma?!

– Mamai fla ma el ka manda-nho kuskus pabia bindi ka subi. Mamai fla ma el ka manda-nho leti pabia leti ka durmi.

– Oh rapas, kal ki e bu nomi? Paulo? Pedro? Manuel? Modi? Bu nomi di igreja?

– Mamai fla ma el ka manda-nho kuskus pabia bindi ka subi. Mamai fla ma el ka manda-nho leti pabia leti ka durmi.

Soldadu labanta, xatiadu si, pega Txutxi na onbru, sukudi-l, torna purgunta-l modi el txoma. Txutxi fika ta treme sima bara berdi. El sumara, el stufa ponzon na boka, tra un padas, mastiga faxi-faxi, nguli, toma folgu, torna ripiti, ta djobe ragaladu pa tudu banda:

– Mamai fla ma el ka manda-nho kuskus pabia bindi ka subi. Mamai fla ma el ka manda-nho leti pabia leti ka durmi.

Un otu soldadu, ki sa ta sistiba tudu, fla:

– Bu ka odja ma mos ka ta regula dretu. Ka bu perde tenpu ku el. Rapas, bu pode ba kaza!

Txutxi volta pa se novu interlokutor:

– Mamai fla ma el ka manda-nho kuskus pabia bindi ka subi. Mamai fla ma el ka manda-nho leti pabia leti ka durmi.

Un otu, di kes soldadu prizenti na sala, ben pintxa Txutxi pa sai di sala. Txutxi rizisti, fika ta txora. Na ta luta ku omi, dun bolsu rotu di kapoti di Txutxi futi i baza na txon un monti di padas di papel marlotadu, misturadu ku bilheti di identidadi. Txutxi fika so na txora, ta ripiti:

– Mamai fla ma el ka manda-nho kuskus pabia bindi ka subi. Mamai fla ma el ka manda-nho leti pabia leti ka durmi.

Un soldadu pega na kel monti di padas di papel marlotadu, misturadu ku bilheti di identidadi, po riba sekretaria. Kel soldadu ki staba xintadu na sekretaria pega na bilheti di identidadi, le, djobe na lista, dipos fla:

– Nton bu txoma Pedro José Monteiro Lopes?

– Mamai fla ma el ka manda-nho kuskus pabia bindi ka subi. Mamai fla ma el ka manda-nho leti pabia leti ka durmi.

Soldadu skrebe na lista, dipos longa Txutxi bilheti di identidadi, fla-l:

– Bu ka ta sirbi pa Tropa! Bu pode bai bu kaminhu!

Txutxi ka toma bilheti, mas ripiti:

– Mamai fla ma el ka manda-nho kuskus pabia bindi ka subi. Mamai fla ma el ka manda-nho leti pabia leti ka durmi.

Soldadu labanta, ku ar di amigu, mete-l bilheti di identidadi na bolsu kapoti djuntu ku kel monti di padas di papel marlotadu, kanga ku el, fika ta ripiti, enkuantu sa ta trazeba-el pa porta:

– Fla mamai pa manda-m kuskus manhan sedu. Ka bu skese! Bai, bu txiga, bu fla-l!

Txutxi po pe na kaminhu di kaza. El dobra skina, el kontra ku advogadu ku mon stikadu pa toma txotxoka. Advogadu, kontenti, fla Txutxi:

– Puxa, pa! N odja tudu! Bo e bon ator! N kore pa kel otu rua di baxu la pa N pode ben kontra ku bo antis bu ba kaza. Go, da-m nha onorariu!

Txutxi, sen para, ba ta pasa na advogadu, ta ripiti manenti:

– Mamai fla ma el ka manda-nho kuskus pabia bindi ka subi. Mamai fla ma el ka manda-nho leti pabia leti ka durmi.

Advogadu po na anda tras di rapas:

– Eh?!  Dja bu sta lonji di Kuartel! Li, tropas ka ta odja-bu, nau! Da-m nha dinheru!

Txutxi, ki sa ta kontinuaba se marxa, ka para di fla:

– Mamai fla ma el ka manda-nho kuskus pabia bindi ka subi. Mamai fla ma el ka manda-nho leti pabia leti ka durmi.

Advogadu, ki staba tras di rapas ta anda un stiku bai, kumesa fika xatiadu. El fla:

– Tolobasku! E mi ki nxina bu pai tudu es spiki li! Bu ka sa ta lenbra di mi, oh?! Da-m nha dinheru, so! Para di kanta-m es trololo ki mi ki nxina-bu!

– Mamai fla ma el ka manda-nho kuskus pabia bindi ka subi. Mamai fla ma el ka manda-nho leti pabia leti ka durmi.

Txutxi ba ta bai, kongosadu si, ku se bolsa pon, ta bai ta stufa un ponzon interu na boka, ta da pasu sima si el sa ta masa ovu. Ta da 4,  5 pasu, ta para, ta finji ma el sa ta striba ku stika korpu, odju ragaladu, ta djobe pa un ladu, djobe pa otu, pa riba, pa baxu, pa tras.

Advogadu kaba pa dizisti di kore tras di Txutxi trokadu se onorariu. Advogadu purgunta ses boton:

– Manba mos e dodu me?!

Marsianu nha Ida padri Nikulau Ferera

PUB

Adicionar um comentário

Faça o seu comentário

O seu endereço de email não será publicado. Campos obrigatórios marcados com *

PUB

PUB

To Top